Ψηφίστηκε το νομοσχέδιο για τα εργασιακά – Σε 4 μέρες θα δηλώνεται η παραίτηση

Ηλεκτρονικά θα υποβάλλονται η υπεργεργασία και η υπερωρία πριν γίνουν. Αναμένουμε να δούμε το τελικό κείμενο του νομοσχεδίου, γιατί όπως φαίνεται θα πρέπει να προηγηθεί σχετική υπουργική απόφαση για να ισχύσει αυτό. Λουκέτο 3-5 ημέρες θα μπαίνει σε επιχειρήσεις για παραβίαση της εργατικής νομοθεσίας. Τι προβλέπεται για εργασιακά, ασφαλιστικό – ελεύθερους επαγγελματίες, υπολογισμό επικουρικών συντάξεων – πρόνοια.

Ψηφίστηκε στη Βουλή το αναμενόμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας, που εισάγει σειρά εργασιακών, ασφαλιστικών και κοινωνικών ρυθμίσεων. Κατατέθηκαν πολλές τροπολογίες σημαντικότερες από τις οποίες είναι αυτές για την καταχώριση των τεχνικών ασφαλείας και ιατρών εργασίας τεχνικού ασφαλείας, αλλά και το εργατικό ατύχημα (το κομμάτι που αφορά στο εργατικό ατύχημα αποσύρθηκε).

Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνεται η υποχρέωση των εργοδοτών να δηλώνουν ηλεκτρονικά και εκ των προτέρων, τις υπερωρίες στο σύστημα Εργάνη, το οποίο θα αναβαθμιστεί και θα εμπλουτιστεί με περισσότερα στοιχεία. Παράλληλα, προβλέπονται μέτρα αυτοματοποίησης των διαδικασιών που θα οδηγούν στο κλείσιμο μιας επιχείρησης, έως και για 3 ημέρες, σε περίπτωση που μετά από ελέγχους του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας διαπιστώνονται παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας. Επίσης, θα προβλεφθεί ο αποκλεισμός των επιχειρηματιών που παρανομούν, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, από κοινοτικά κονδύλια (ευρωπαϊκά προγράμματα, ΕΣΠΑ) και δημόσιους πόρους (συμβάσεις με φορείς του Δημοσίου κ.λπ.).

Με το νομοσχέδιο αυτό θα ορίζεται:

1. Προσωρινά λουκέτα για 3-5 ημέρες ή ακόμη και την οριστική διακοπή της λειτουργίας μιας επιχείρησης μπορεί να εισηγηθεί η αρμόδια ελεγκτική υπηρεσία στον υπουργό Εργασίας εφόσον αυτή παραβαίνει συστηματικά την εργατική νομοθεσία. Συγκεκριμένα, προβλέπεται η δυνατότητα διακοπής της λειτουργίας της επιχείρησης μέχρι 3 ημέρες, εφόσον επιβληθούν σε βάρος του εργοδότη 3 πράξεις επιβολής προστίμου για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας, μέσα σε διάστημα 2 ετών, εφόσον χαρακτηρίζονται υψηλής ή πολύ υψηλής σοβαρότητας. Εάν οι κυρώσεις είναι 4, το χρονικό διάστημα του λουκέτου μπορεί να φθάσει έως και τις 5 ημέρες. Ενώ ακόμη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια διακοπής της λειτουργίας έως και οριστικό κλείσιμο θα μπορούν να εισηγούνται οι ελεγκτές στον υπουργό Εργασίας, εφόσον διαπιστώνεται άμεσος ή σοβαρός κίνδυνος για την ασφάλεια και υγεία των εργαζόμενων. Ο χρόνος αυτός νοείται ως χρόνος κανονικής εργασίας για τα δικαιώματα των εργαζόμενων.

2. Προβλέπεται η υποχρέωση του εργοδότη να καταχωρεί ηλεκτρονικά τη νόμιμη υπερωριακή εργασία πριν την έναρξη της. Επίσης, στο ΟΠΣ – ΣΕΠΕ είναι υποχρεωτική η τήρηση των στοιχείων του απασχολούμενου προσωπικού σε οικοδομική εργασία ή τεχνικό έργο.

3. Γίνεται υποχρεωτική η επίδειξη αστυνομικής ταυτότητας από τους ευρισκόμενους στο χώρο εργασίας, εάν αυτό τους ζητηθεί κατά την διάρκεια ελέγχου από επιθεωρητές εργασίας του ΣΕΠΕ. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις για παραβάσεις της εργατικής νομοθεσίας επιβάλλονται και σε οποιονδήποτε άλλο εκτός από τον εργοδότη αρνείται την είσοδο και πρόσβαση ή παροχή στοιχείων ή πληροφοριών κ.λπ. κατά τη διάρκεια ελέγχου.

4. Γίνεται υποχρεωτική η ηλεκτρονική αναγγελία της οικειοθελούς αποχώρησης εργαζομένου, πιστοποιώντας ότι ο ίδιος έχει συμφωνήσει μέσα σε τέσσερις μέρες αντί για δύο που είχε προταθεί στην αρχή. Αν δεν γίνει η αναγγελία τότε μιλάμε για απόλυση.

5. Σε περιπτώσεις μονομερούς βλαπτικής μεταβολής των όρων εργασίας, ο εργαζόμενος θα λαμβάνει αμέσως το επίδομα ανεργίας, εφόσον θεωρεί τη μεταβολή αυτή ως απόλυση,.

6. Ενισχύεται το πλαίσιο ενημέρωσης και υπεύθυνης διαβούλευσης εργαζομένων και εργοδοτών.

7. Επιταχύνεται η διαδικασία εκδίκασης των αγωγών και των ένδικων μέσων για απολύσεις και μη καταβολή μισθών. Συγκεκριμένα, ορίζονται οι 60 ημέρες ως όριο για τη συζήτηση των αγωγών και των τακτικών ένδικων μέσων επί διαφορών για άκυρη απόλυση, μισθούς υπερημερίας και καθυστερούμενους μισθούς. Σε περίπτωση αναβολής, η δίκη πρέπει να οριστεί εντός 30 ημερών και η απόφαση θα πρέπει να δημοσιεύεται υποχρεωτικά μέσα σε 30 ημέρες από τη συζήτηση.

8. Προβλέπεται ο αποκλεισμός των εργοδοτών που παραβαίνουν την εργατική νομοθεσία από κάθε δημόσια χρηματοδότηση. Συγκεκριμένα αποκλείονται από τη συμμετοχή σε διαδικασία σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων εφόσον αυτοί έχουν διαπράξει σοβαρό επαγγελματικό παράπτωμα. Παράλληλα προβλέπεται ότι, στις δημόσιες συμβάσεις πρέπει να περιλαμβάνεται ειδικός όρος για την εφαρμογή των διατάξεων της εργατικής και ασφαλιστικής νομοθεσίας, διαφορετικά η σύμβαση είναι άκυρη και απορρίπτεται η δαπάνη πληρωμής.

9. Επεκτείνεται η προστασία της μητρότητας και στις γυναίκες που εμπλέκονται στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας ή σε διαδικασία υιοθεσίας.

10. Ειδικό κεφάλαιο θα υπάρχει για τα οφειλόμενα δεδουλευμένων μισθών, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι το φαινόμενο της απλήρωτης εργασίας τα χρόνια της κρίσης έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις. Με τις εργασιακές διατάξεις που θα περιλαμβάνει για την απλήρωτη και αδήλωτη εργασία, ισχυροποιείται το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και θωρακίζεται η τήρηση της εργατικής νομοθεσίας, ενώ διευκολύνεται το έργο των ελεγκτικών μηχανισμών.

Επισημαίνεται η διάταξη σύμφωνα με την οποία αποδεσμεύεται η ασφάλιση από την ιδιότητα του μηχανικού και του δικηγόρου.

Πρόκειται μάλιστα, για ένα πάγιο αίτημα μηχανικών και δικηγόρων που ικανοποιείται καθώς πλέον, υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών θα έχουν μόνο από την έναρξη της επαγγελματικής τους δραστηριότητας στις Δ.Ο.Υ. και για όσο διάστημα αυτή διαρκεί.

Όσον αφορά στο ασφαλιστικό:

1. Ανοίγει ο δρόμος για την έκδοση επικουρικών συντάξεων για όσους ασφαλισμένους κατέθεσαν αίτηση από το 2015 και μετά, ενώ μειώνεται στο 30% το «πέναλτι» για την πρόωρη συνταξιοδότηση των δημοσίων υπαλλήλων. Επίσης, περιέχεται ρύθμιση με την οποία αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των νέων επικουρικών συντάξεων, με ενιαίο ποσοστό αναπλήρωσης για όλους τους ασφαλισμένους ανεξάρτητα από το έτος κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης.

2. Επίσης προβλέπεται η άτοκη επιστροφή ασφαλιστικών εισφορών σε όσους αυτοαπασχολούμενους έχουν καταβάλει υψηλότερα ποσά αλλά και δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης στους αγρότες.

3. Δίνεται η δυνατότητα καταβολής αυξημένων εισφορών η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα την αντίστοιχη αύξηση της σύνταξης στους ελεύθερους επαγγελματίες που το επιθυμούν. Σύμφωνα με τον υφυπουργό Κοινωνικής Ασφάλισης κ. Πετρόπουλο η ρύθμιση αυτή ενσωματώθηκε στο σχέδιο νόμου μετά από εισήγηση των ίδιων των εκπροσώπων των ασφαλισμένων.

4. Ρυθμίζεται η άτοκη επιστροφή ασφαλιστικών εισφορών όταν ο ασφαλισμένος έχει πληρώσει υψηλότερες από τις προβλεπόμενες. Αυτό είναι ένα θέμα που αφορά πρωτίστως τους ελεύθερους επαγγελματίες και τους αυτοαπασχολούμενους καθώς η επιστροφή θα γίνεται μετά από συμψηφισμό με τα εισοδήματα του 2016. Μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων θα υπάρχει δυνατότητα δημιουργίας πιστωτικού υπόλοιπου.

5. Καθορίζεται ενιαίος τρόπος υπολογισμού των επικουρικών συντάξεων ο οποίος θα έχει συντελεστή αναπλήρωσης 0,45% για τα έτη ασφάλισης από το 2015 και μετά. Υπενθυμίζεται ότι σήμερα εκκρεμούν περίπου 120.000 επικουρικές συντάξεις και έτσι ανοίγει η διαδικασία έκδοσης χιλιάδων συντάξεων από το ΕΤΕΑΕΠ, καθώς μέχρι σήμερα δεν ήταν δυνατό το υπουργείο Εργασίας και η ΕΛΣΤΑΤ να καταλήξουν στον μαθηματικό τύπο που προβλεπόταν στον νόμο Κατρούγκαλου.

6. Προβλέπεται η δυνατότητα αναγνώρισης πλασματικών ετών στους αγρότες και η εξαγορά θα γίνεται στο 20% επί του κατώτατου ασφαλιστέου εισοδήματος, δηλαδή στο 70% του κατώτατου μισθού των 586,08 ευρώ.

7. Οι συντάξιμες αποδοχές σε περιπτώσεις ανεργίας θα υπολογίζονται με βάση τις αποδοχές τουλάχιστον 5 ετών. Σε περίπτωση που αυτές δεν συμπληρώνονται από το 2002 και μετά, τότε η 5ετία θα μπορεί να συμπληρώνεται και με αποδοχές πριν από το 2002. Από το 2021 και μετά θα αναζητούνται έως οι αποδοχές σε χρονικό διάστημα έως και 10 ετών.

8. Αποδεσμεύεται η ασφάλιση από την ιδιότητα στους κλάδους μηχανικών και νομικών, ώστε να καταβάλλουν εισφορές μόνο κατά την άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας. Επισημαίνεται ότι οι μηχανικοί και οι δικηγόροι ζητούσαν επίμονα την αποσύνδεση της ασφάλισης από την επαγγελματική τους ιδιότητα. Με τον νόμο Κατρούγκαλου το ύψος της εισφοράς συνδέθηκε με την πραγματική δραστηριότητα και το πραγματικό εισόδημα και όχι με εικονικά εισοδήματα. Με τη νέα ρύθμιση οι μηχανικοί και οι δικηγόροι θα καταβάλουν εισφορές μόνο εφόσον ξεκινούν την επαγγελματική τους δραστηριότητα και για όσο χρόνο τη διατηρούν στις ΔΟΥ.

9. Θα προβλέπεται εξάμηνη παράταση στη χορήγηση αναπηρικής σύνταξης αν εκκρεμεί εξέταση του ιατρικού φακέλου του ασφαλισμένου από τα ΚΕΠΑ. Αυτή η ρύθμιση αποτελούσε ένα πάγιο αίτημα των οργανώσεων των Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες.

10. Κατοχυρώνονται τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των γυναικών που επιλέγουν να ενταχθούν στη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας είτε ως φέρουσες είτε ως παραγγέλλουσες μητέρες. Η προστασία τους είναι καθολική και αφορά τις άδειες καθώς και τα πάσης φύσεως επιδόματα, τα οποία δικαιούνται και οι φυσικές μητέρες. Παράλληλα επεκτείνεται η προστασία από την απόλυση, που παρέχεται λόγω μητρότητας στις φυσικές μητέρες και στις εργαζόμενες εκείνες οι οποίες βρίσκονται στη διαδικασία υιοθεσίας.

11. Καταργείται η αναστολή της σύνταξης για όσους φυλακίζονται.

12. Προβλέπεται δυνατότητα να συνυπολογίζεται στους αιρετούς και το εισόδημα από άλλες δραστηριότητες για τον υπολογισμό της σύνταξής τους.

13. Προβλέπεται και για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου η διάταξη που ισχύει για τον ιδιωτικό τομέα και ορίζει ότι το ποσοστό μείωσης της σύνταξης δεν δύναται να υπερβαίνει το 30%, ακόμα και στην περίπτωση που η πρόωρη αποχώρηση υπερβαίνει τα 5 έτη.

14. Όσοι λαμβάνουν αναπηρική σύνταξη λόγω ψυχικών νοσημάτων απαλλάσσονται από την υποχρέωση μείωσης της σύνταξής τους όταν αναλάβουν κάποιο είδος εργασίας.

Τέλος, σύμφωνα με πληροφορίες θα υπάρχει διάταξη με την οποία θα βελτιώνονται οι όροι και οι προϋποθέσεις καταβολής από τον ΟΑΕΔ, επιδόματος ανεργίας προς τους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους.

Επιπροσθέτως, ενθαρρύνεται η διαδικασία κοινωνικής και εργασιακής επανένταξης των πασχόντων από ψυχικά νοσήματα. Το νομοσχέδιο, προβλέπει ρυθμίσεις για τη μη αναστολή ή περικοπή της αναπηρικής τους σύνταξης σε περίπτωση ανάληψης εργασίας, εφόσον αυτή ενδείκνυται για λόγους ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και κοινωνικής επανένταξης.

Με το τρίτο μέρος του νομοσχεδίου προωθούνται καίριες ρυθμίσεις που προάγουν την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των Ατόμων με Αναπηρία. Ενδεικτικά προβλέπεται ο ορισμός της ελληνικής νοηματικής ως επίσημη γλώσσα του Κράτους και της μεθόδου Μπράιγ (Braille) ως επίσημη μέθοδο γραφής, ανάγνωσης και επικοινωνίας των τυφλών. Εν αναμονή της αλλαγής του νομικού πλαισίου για την αναδοχή και την υιοθεσία από την αρμόδια αναπληρώτρια υπουργό Θεανώ Φωτίου, προωθούνται επίσης διατάξεις για τη μετεξέλιξη του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδος σε Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου.