ΜΗΝΙΑΙΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΙΝΕΜΥ-ΕΣΕΕ – ΜΑΙΟΣ 2018

Αύξηση του τζίρου στο λιανικό εμπόριο τον Μάρτιο του 2018

Σύμφωνα με το μηνιαίο δελτίο του ΙΝΕΜΥ οι κυριότερες οικονομικές εξελίξεις βάσει των τελευταίων διαθέσιμων στοιχείων στον κλάδο του Εμπορίου και στην ελληνική οικονομία εν γένει, συνοψίζονται ως εξής:

• Ετήσια αύξηση /Μηνιαία μείωση του εποχικά διορθωμένου τζίρου – εκτός καυσίμων – στο Λιανικό Εμπόριο.

• Θετικό ισοζύγιο ροών μισθωτής απασχόλησης (Εργάνη) στον ιδιωτικό τομέα.

• Μηνιαία /Ετήσια μείωση του ελλείμματος ισοζυγίου αγαθών.

• Μηνιαία/Ετήσια μείωση της αξίας των ακάλυπτων επιταγών.

• Μηνιαία οριακή αύξηση/Ετήσια υποχώρηση του ποσοστού ανεργίας.

• Μηνιαία/Ετήσια αύξηση του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή/επιπέδου τιμών.

Αξιοσημείωτη ετήσια άνοδο κατέγραψαν οι πωλήσεις λιανικής τον προηγούμενο Μάρτιο, με τη μηνιαία οριακή τους υποχώρηση να αποδίδεται στο πέρας των γενικών χειμερινών εκπτώσεων, ενώ η θετική τους πορεία συνεχίζεται και στη διάρκεια του Α΄ Τριμήνου του 2018 (ετήσια σύγκριση). Ιδιαίτερα θετικά είναι τα μηνύματα που προκύπτουν από το ισοζύγιο αγαθών, καθώς η ετήσια και μηνιαία υποχώρηση του ελλείμματος προκύπτει τόσο από την αύξηση των εξαγωγών όσο και από την παράλληλη υποχώρηση των εισαγωγών. Η ικανοποίηση της συγκεκριμένης παραμέτρου συνιστά αναγκαία συνθήκη για την αναβάθμιση των ελληνικών προϊόντων και την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, η καταγεγραμμένη στασιμότητα του ποσοστού ανεργίας των τελευταίων μηνών επιβεβαιώνεται από την ταυτόχρονη μείωση του αριθμού των απασχολουμένων. Ωστόσο, από τα στοιχεία των ροών μισθωτής απασχόλησης (σύστημα «Εργάνη») για το μήνα Απρίλιο προκύπτει σημαντική επικράτηση των νέων προσλήψεων έναντι των αποχωρήσεων/απολύσεων, με ακόμη ικανοποιητικότερη εξέλιξη την υπερίσχυση των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης έναντι των αντίστοιχων μερικής και εκ περιτροπής. Τέλος, ο τρίτος συναπτός μήνας ανόδου των καταθέσεων των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, αντανακλά την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό σύστημα, το οποίο μετά και την επιτυχή ολοκλήρωση των stress tests οφείλει να επιτελέσει τη βασική του λειτουργία, εκείνη της χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας.

• Μικρή μηνιαία υποχώρηση κατέγραψε τον μήνα Μάρτιο του 2018 ο εποχικά διορθωμένος, χωρίς καύσιμα, ΔΚΕ στο Λιανικό εμπόριο (Μάρτιος/Φεβρουάριος 2018: -0,2%), ενώ σε ετήσια βάση παρατηρείται σημαντική βελτίωσή του (Μάρτιος 2018/2017: +2,4%). Η οριακή μηνιαία πτώση του δείκτη μπορεί να αποδοθεί στη λήξη των γενικών χειμερινών εκπτώσεων (Ιανουάριος-Φεβρουάριος) και στην επαναφορά των τιμών των προϊόντων που υπόκεινταν σε προσφορές/εκπτώσεις σε υψηλότερα/στα αρχικά επίπεδα. Από την άλλη πλευρά η σύγκριση με τον Μάρτιο του 2017, καταδεικνύει αξιοσημείωτη άνοδο, εξέλιξη η οποία πιθανόν οφείλεται και στο νωρίτερο εορτασμό του φετινού Πάσχα και στη συνεπαγόμενη επίσπευση των εορταστικών αγορών/δώρων.

• Ο εποχικά διορθωμένος, χωρίς καύσιμα, ΔΟ στο Λιανικό Εμπόριο για το ίδιο χρονικό διάστημα, κινήθηκε επίσης ανοδικά σε ετήσια βάση (Μάρτιος 2018/2017: +2,8%), σε σχέση όμως με τον προηγούμενο Φεβρουάριο παρέμεινε αμετάβλητος (Μάρτιος/Φεβρουάριος 2018: 0,0%). Ως εκ τούτου, το επίπεδο των τιμών στο σύνολο των υποκατηγοριών του Λιανικού εμπορίου εμφάνισε μικρή υποχώρηση σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους (Μάρτιος 2017), ενώ θετική είναι η μεταβολή τόσο της αξίας όσο και του όγκου των πωλήσεων λιανικής στο πρώτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους (Α΄ Τρίμηνο 2018/2017: +0,5% & +1,1% αντίστοιχα).

• Η ετήσια αύξηση κατά 2,4% του εποχικά διορθωμένου, χωρίς καύσιμα, ΔΚΕ στο Λιανικό εμπόριο τον προηγούμενο Μάρτιο, είναι απόρροια, πέραν της παγιωμένης ανοδικής πορείας των «Πωλήσεων εκτός καταστημάτων», τόσο της τόνωσης των πωλήσεων στις υποκατηγορίες της «Ένδυσης & Υπόδησης» (+9,1%) όσο και των «Πολυκαταστημάτων» (+8,0%). Αντιθέτως, η υποομάδα των «Τροφίμων – Ποτών & Καπνού» (-4,8%) εξακολουθεί να διαγράφει αρνητική πορεία, καταγράφοντας την υψηλότερη ετήσια πτωτική τάση, άμεσα επηρεαζόμενη από την ανάκαμψη του τζίρου των Super markets (+3,8%).

• Σε μηνιαία βάση ο νωρίτερος φετινός εορτασμός του Πάσχα επηρέασε αρνητικά τα «Μεγάλα καταστήματα τροφίμων» (-1,5%) όπως άλλωστε και τα εξειδικευμένα καταστήματα «Τροφίμων – Ποτών & Καπνού» (-1,7%), εξαιτίας και της περιόδου της νηστείας. Ωστόσο η προαναφερθείσα τάση αντισταθμίστηκε από τον αυξημένο κύκλο εργασιών των «Πολυκαταστημάτων» (+6,4%), της «Ένδυσης & Υπόδησης» (+5,6%) και των «Βιβλίων – Χαρτικών – Λοιπών ειδών» (+2,9%), λόγω της πραγματοποίησης των εορταστικών πασχαλινών αγορών/δώρων. Πρέπει να τονιστεί το γεγονός πως η θετική μηνιαία πορεία του τζίρου της υποκατηγορίας της «Ένδυσης & Υπόδησης», λαμβάνει χώρα τον αμέσως επόμενο μήνα της λήξης των φετινών χειμερινών εκπτώσεων, καταδεικνύοντας την κατώτερη του αναμενομένου πορεία τους. Σε επίπεδο τριμήνου (Α΄ Τρίμηνο 2018/2017) στις ομάδες με τις υψηλότερες πωλήσεις (αξία) κατατάσσονται, πέραν των «Πωλήσεων εκτός καταστημάτων» (+16,1%), εκείνες των «Επίπλων – Ηλ. Ειδών & Οικ. Εξοπλισμού» (+4,7%) και της «Ένδυσης & Υπόδησης» (+4,5%), με την αύξηση όμως της ζήτησης για διαρκή καταναλωτικά αγαθά να επιδεινώνει το εμπορικό ισοζύγιο, λόγω διόγκωσης των εισαγωγών. Αντιθέτως, αντίστροφη πορεία και συρρίκνωση των πωλήσεών τους σημειώνουν τα «Τρόφιμα – Ποτά – Καπνός» (-6,9%) και τα «Βιβλία – Χαρτικά – Λοιπά είδη» (-0,5%), με την τελευταία εξέλιξη να έρχεται σε πλήρη αντίθεση σε σχέση με τη συνολική εικόνα της περιόδου 2017/2016 (+6,0%).

• Οι γενικότερες επιδόσεις του εμπορίου, αναμένεται να κινηθούν ανοδικά κατά τους επόμενους μήνες, τροφοδοτούμενες αφενός από την πολύ ισχυρή τουριστική εισερχόμενη κίνηση, βάσει των έως σήμερα εκτιμήσεων και αφετέρου από τη βελτίωση των προσδοκιών για την ελληνική οικονομία. Η αναμενόμενη ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης και η επικείμενη έξοδος από το τρίτο μνημόνιο, εκτιμάται πως θα συμβάλλουν στην ενίσχυση των ρυθμών μεγέθυνσης και στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.

• Αισθητή βελτίωση σε ετήσια βάση κατέγραψε το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών τον Μάρτιο του 2018 (Μάρτιος 2018/2017: -24,3% ή -476 εκ. €), ενώ σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους η μείωσή του κινήθηκε σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα (Μάρτιος/Φεβρουάριος 2018: -2,4% ή -36,5 εκ. €). Η προκύπτουσα θετική ετήσια εξέλιξη είναι αποτέλεσμα όχι μόνο της ανόδου των εξαγωγών (+11,6% ή +300 εκ. €) αλλά και της ταυτόχρονης υποχώρησης των εισαγωγών (-3,9% ή -176,5 εκ. €), μίας παραμέτρου κομβικής σημασίας για την τόνωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων. Η ετήσια πτώση του ελλείμματος του ισοζυγίου αγαθών οφείλεται στη βελτίωση του ισοζυγίου καυσίμων, με τις εξαγωγές να κινούνται ανοδικά κατά 11,9% και τις εισαγωγές πτωτικά κατά 21,2%.

• Σε επίπεδο τριμήνου η μείωση του ελλείμματος κατά 3,3% ή κατά 167,0 εκ. € αποδίδεται στο ταχύτερο ρυθμό αύξησης των εξαγωγών έναντι των εισαγωγών (Α΄ Τρίμηνο 2018/2017: +14,9% έναντι +7,1%). Και σε αυτή την περίπτωση το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών περιορίστηκε λόγω της βελτίωσης του ισοζυγίου καυσίμων, καθώς οι εξαγωγές κινήθηκαν ανοδικά κατά 16,1%, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν μόνο κατά 3,0%. Εντούτοις και παρά την άκρως ικανοποιητική εξέλιξη του Μαρτίου, σε δωδεκαμηνιαία συγκριτική βάση (Απρίλιος 2017 – Μάρτιος 2018/Απρίλιος 2016 – Μάρτιος 2017) καταγράφεται επιδείνωση του ελλειμματικού ισοζυγίου αγαθών κατά 3,8% (ή κατά 666 εκ. €), με αποτέλεσμα να ανέρχεται πλέον στα 18,19 δις €

• Η στασιμότητα των μηνών Δεκεμβρίου 2017 και Ιανουαρίου 2018 διατηρήθηκε και το Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, με αποτέλεσμα το ποσοστό ανεργίας να εξακολουθεί να κυμαίνεται στα επίπεδα του 20,8%. Κύριο γνώρισμα των δύο πρώτων μηνών του 2018 είναι η σταθερή μηνιαία υποχώρηση του αριθμού των απασχολουμένων (-15.900 άτομα τον Ιανουάριο & -14.200 άτομα το Φεβρουάριο) και η ταυτόχρονη μικρής έκτασης μείωση των ανέργων (-8.400 & -2.000 άτομα αντίστοιχα). Η παγιοποίηση της ανεργίας σε υψηλά ποσοστά αντικατοπτρίζεται και από το γεγονός πως η ανεργία των νέων (15 – 24 ετών) παραμένει ανυποχώρητη στα επίπεδα του 45,4%, ελάχιστα μικρότερη σε σύγκριση με τον Φεβρουάριο του 2017 (46,4%). Συνέπεια των παρατηρούμενων αγκυλώσεων στην αγορά εργασίας, με χαρακτηριστικότερη όλων το ανυποχώρητο μη μισθολογικό κόστος, είναι η τεράστια απόκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τόσο σε σύγκριση με το σύνολο των Κρατών – Μελών της Ε.Ε. όσο και με εκείνα της Ευρωζώνης (7,1% & 8,5% αντίστοιχα).

• Υπερίσχυση για τρίτο συνεχόμενο μήνα των νέων προσλήψεων έναντι των αποχωρήσεων/απολύσεων ανέδειξαν τα στοιχεία του Πληροφοριακού Συστήματος «Εργάνη» για το μήνα Απρίλιο 2018. Μάλιστα το θετικό ισοζύγιο ξεπέρασε τις 100.000 άτομα, συνιστώντας την καλύτερη επίδοση ισοζυγίου ροών μισθωτής απασχόλησης καταγεγραμμένου μήνα (Ιανουάριος 2001 – Απρίλιος 2018), με τους κλάδους του Τουρισμού, της Εστίασης και του Εμπορίου να συνδράμουν καθοριστικά στη διαμόρφωση του παραπάνω αποτελέσματος. Συνέπεια της προαναφερθείσας εξέλιξης αποτελεί η επικράτηση των νέων προσλήψεων κατά 155.826 θέσεις εργασίας στη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου του τρέχοντος έτους, με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των προσλήψεων να είναι εξίσου βελτιωμένα. Ειδικότερα, οι προσλήψεις πλήρους απασχόλησης τον προηγούμενο Απρίλιο υπερίσχυσαν των αντίστοιχων συμβάσεων ευέλικτης εργασίας (55,6% έναντι 44,4%), μία τάση η οποία επαναλαμβάνεται για δεύτερο διαδοχικό μήνα και η οποία συνέβαλε στη συνολική βελτίωση της αναλογίας των νέων προσλήψεων μεταξύ πλήρους και μερικής/εκ περιτροπής απασχόλησης (49,8% έναντι 50,2% αντίστοιχα) κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του 2018.

• Ανοδική τάση κατέγραψε ο Εναρμονισμένος ΔτΚ τον Απρίλιο του 2018, τόσο σε μηνιαία (Απρίλιος/Μάρτιος 2018: +1,0%) όσο και σε ετήσια βάση (Απρίλιος 2018/2017: +0,5%). Οι παραπάνω μεταβολές αν και θετικές δεν κινούνται στα επιθυμητά επίπεδα (στόχος ΕΚΤ για πληθωρισμό: χαμηλότερα αλλά κοντά στο 2%), καταδεικνύοντας το πρόβλημα της ελλιπούς ζήτησης/χαμηλής καταναλωτικής δαπάνης, εξαιτίας της συρρίκνωσης των διαθέσιμων εισοδημάτων. Οι αποκλίσεις από το μέσο επίπεδο τιμών στα Κράτη – Μέλη της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης εξακολουθούν να παραμένουν σημαντικές (Απρίλιος 2018: +1,4% & +1,2% αντίστοιχα), ενώ προβληματισμό προκαλεί το γεγονός της εδραίωσης της υποτονικής τάσης του ετήσιου Εναρμονισμένου ΔτΚ καθόλη τη διάρκεια του πρώτου τετραμήνου του 2018. Ωστόσο, η συγκεκριμένη συγκυρία λειτουργεί ευνοϊκά για την ανταγωνιστικότητα των εγχώριων προϊόντων και υπηρεσιών.

• Η μηνιαία αύξηση του Εναρμονισμένου ΔτΚ (Απρίλιος/Μάρτιος 2018: +1,0%) προήλθε σε μεγάλο βαθμό από την αύξηση της ομάδας «Ένδυσης & Υπόδησης» (+10,7%) και δευτερευόντως από τις υποκατηγορίες των «Επικοινωνιών» (+3,4%) και των «Ξενοδοχείων – Καφέ – Εστιατορίων» (+1,4%). Από την άλλη πλευρά, σε σύγκριση με τον Απρίλιο του 2017, η έμμεση φορολογία των καπνικών («Αλκοολούχα ποτά & καπνός»: +3,6%) σε συνδυασμό με τις αυξημένες τιμές στις τηλεφωνικές υπηρεσίες («Επικοινωνίες»: +3,4%) αποτέλεσαν τις κυριότερες παραμέτρους της καταγραφείσας αύξησης (Απρίλιος 2018/2017: +0,5%). Στον αντίποδα οι φθηνότερες τιμές τόσο στα «Διαρκή αγαθά – Είδη νοικοκυριού & υπηρεσίες» (-2,0%) όσο και στην «Στέγαση» (-1,6%), μετρίασαν το εύρος των πληθωριστικών τάσεων.